Borsadan Geçinmenin Yolları

Borsa bir okyanus gibidir; sizin ne istediğinizden bağımsız olarak yükselir ve alçalır. Satın aldığınız hisse birden patlayarak yükseldiğinde içiniz sevinçle dolabilir. Açığa sattığınızda borsa yukarı doğru her bir tıkla net varlığınızı eriterek yükseldiğinde kendinizi korkudan dona kalmış hissedebilirsiniz. Bu duyguların hiçbirisinin borsayla ilgisi yoktur; bu duygular sadece sizin içinizdedir.

Borsa sizin varlığınızı bilmez. Onu etkilemek için hiçbir şey yapamazsınız. Okyanus sizin refahınızı umursamaz ancak size zarar vermek gibi bir isteği de yoktur. Siz sadece davranışınızı kontrol edebilirsiniz. Bir denizci okyanusu kontrol edemez fakat kendisini kontrol edebilir. Akıntıları ve hava durumunu araştırabilir ve bunlar üzerinde çalışabilir, denizde farklı yol alma tekniklerini öğrenebilir ve tecrübe kazanabilir. Ne zaman denize açılacağını ve ne zaman limanda kalacağını öğrenebilir. Başarılı bir denizci zekâsını kullanır. Okyanus faydalı olabilir; derinlerinde balık tutabilirsiniz ve diğer adalara varmak için onun yüzeyini kullanabilirsiniz.

Okyanus tehlikeli de olabilir; düştüğünüzde boğulabilirsiniz. Yaklaşımınızın rasyonelliği arttıkça istediğinizi alabilme ihtimaliniz artar. Diğer yandan duygularınıza göre hareket ederseniz okyanusun gerçekliğine odaklanamazsınız. Bir trader borsanın trendlerini ve geri dönüşlerini tıpkı bir denizcinin okyanusu incelediği gibi incelemelidir. Bir taraftan hesabını yönetmeyi öğrenirken küçük ölçekte alım-satım yapmalıdır. Borsayı hiçbir zaman kontrol edemezsiniz fakat kendinizi kontrol etmeyi öğrenebilirsiniz. Yeni başlayan birisi, bir dizi kârlı işlemden sonra suda yürüyebileceği hissine kapılabilir. Çılgın riskler almaya başlar ve hesabını havaya uçurur. Diğer yandan art arda birkaç kayıp yaşayan bir amatör çoğu zaman kendini o kadar moralsiz hisseder ki sistem ona bir satın alma ya da satma sinyali verdiğinde bile emir veremez. Şayet trading sizi coşturduysa ya da korkuttuysa zekânızın tamamını kullanamazsınız. Sevinç ayağınızı yerden kestiğinde rasyonel olmayan alım-satımlar yapar ve kaybedersiniz. Korku size yapıştığında kârlı alım-satımları kaçırırsınız.

Okyanus rüzgârlarının teknesini darbeleyip hırpaladığı bir denizci yelken direklerini sağlamlaştırır; yelken alanını daraltır. Piyasa tarafından darbelenip hırpalanan bir trader’ın durumu iyileştirmek için yapacağı ilk şey alım-satımlarının boyutunu küçültmektir. Öğrenme sürecindeyken ya da kendinizi stres altında hissettiğinizde küçük işlemler yapın. Profesyonel bir trader kafasını kullanır ve sakin kalır. Yalnızca amatörler heyecanlanır ya da bunalıma girerler. Duygusal alım-satım hiç kimsenin katlanamayacağı bir lükstür.