Cumhuriyet’in 100. Yılına Armağan Gönen Üzerine Araştırmalar

Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlamaları gündeme geldiğinde Gönen özelinde ne yapabiliriz sorusu aklımıza geldi. Buradan yola çıkarak, Gönen’de kat edilen mesafeyi ortaya koymak, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş sürecini Gönen üzerinden okumak amacıyla bir kitap hazırlamaya karar verdik. Amacımız hem Gönen üzerine yapılacak yeni çalışmalarla Gönen şehir tarihi araştırmalarına katkı sağlamak hem de Cumhuriyet döneminin Gönen’deki kazanımlarının altını çizmek, alınan mesafeyi göstermekti. Kitap çalışmamızın hazırlık süreci bir yılı aşkın bir dönemi kapsamaktadır. Gönen üzerine çalışma yapan akademisyenlere ve araştırmacılara çağrıda bulunarak, hazırlamakta olduğumuz kitaba katkı yapmalarını istedik. Çağrımıza cevap olarak, 13 araştırmacı tarafından 18 makale gönderildi. Gönen tarihi üzerine kaleme alınan ve farklı dönemlere ait olan çalışmaların bir kısmı daha önce yayınlanmış veya bildiri metni olarak sunulmuş çalışmalar olmakla birlikte, pek çoğu ilk defa yayınlanan makalelerdir.
Konu bütünlüğünü sağlamak amacıyla makaleleri; Osmanlı Dönemi'nde Gönen, Milli Mücadele Dönemi'nde Gönen ve Cumhuriyet Dönemi'nde Gönen şeklinde üç bölüme ayırdık. Birinci bölümde Osmanlı Dönemi'nde Gönen’deki yer adları, Gönenli Burhanzade Mustafa Ağa, Karesi Gazetesi'ne Göre Gönen, Gönen doğumlu memurlar ve Gönen müftülerinin hayatlarını ele alan çalışmalar yer almaktadır. İkinci bölümde Milli Mücadele Dönemi'ne ilişkin makaleler bir araya getirilmiştir. Bu bölümde Pıtır Hüseyin Efe’nin anıları, Milli Mücadele ve Hamdi Bey’in faaliyetleri, Anzavur Ayaklanması'nın sebep ve sonuçları, Kurtuluş Savaşı yıllarında Gönen’de asayiş sorunu, Balıkesir’de yayınlanan İzmir’e Doğru Gazetesi'nde yer alan Gönen ile ilgili haberler, İstiklal Madalyası sahibi Gönenliler hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölüm, Cumhuriyet Dönemi'nde Gönen’deki gelişmelere ayrılmış olup, Cumhuriyet’in ilk yıllarında Gönen’in durumu, Gönen’e yerleşen mübadiller, Gönen’de basın yayın hayatı, Tahirova Türk-Alman Çiftliği'nin kuruluşu ve gelişimi, Bandırma’da Türk Hava Yolları'nın seferleri ve etkileri ile Gönen bibliyografyasına ait çalışmalara ayrılmıştır. Her biri titiz bir çalışmanın ürünü olan makaleler ile Osmanlı Dönemi'nden günümüze kadar Gönen’in siyasi, ekonomik ve sosyal alandaki gelişimine ışık tutulmaya çalışılmıştır.