Cumhuriyetin İlk Yıllarında Trabzon'da Ekonomik Hayat (1923-1950)

Jeopolitik ve jeostratejik açıdan İç ve Doğu Anadolu yaylalarının Karadeniz’e açılan iskelesi olması nedeniyle tarihi İpek Yolu’nun önemli güzergâhlarından biri olan Trabzon,tarih boyunca ticari faaliyetlerin yoğun olduğu kentlerden biri olmuştur.Bilhassa 1774 sonrası Karadeniz’in uluslararası ticarete açık hale gelmesi, Trabzon’un ticari hayatında dönüm noktasını teşkil etmiştir. 19 yüzyılın ortalarında adeta altın yıllarını yaşayan Trabzon ekonomisi, Süveyş Kanalı’nın açılması, Rusların Karadeniz ticaretini ele geçirmesi, Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı tahribat, işgal ve yıkım nedeniyle bu canlılığını yitirmiştir.

1923 sonrasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu kadroları, Trabzon’u tekrar eski günlerine döndürmek için çeşitli plan ve projeler üzerinde çalışmış ve bazı adımlar atmıştır. Trabzon’u iç bölgelere bağlayacak bir demiryolu projesi, elektrik santrali, liman şirketi, balık yağı fabrikası, Trabzon ve Karadeniz Bankaları bu çabanın ürünü olan gelişmelerdir.

Döneme ait arşiv vesikaları, yerel gazete haberleri, yayınlanmamış raporlar ve kaynak eserler yardımıyla hazırlanan bu çalışmada Cumhuriyetin ilk yıllarında Trabzon’daki ticari faaliyetler incelenmiş, aynı zamanda Ankara’dan beklediği yardımı göremeyen Trabzonluların kendi kendilerine ayakta kalma çabalarına yer yerilmiştir.

Bu eser, bundan sonra bu yönde yapılacak olan çalışmalara katkı sunduğu ölçüde amacına ulaşmış olacaktır.