Ege Adaları Meselesi _1911‐1914

Lozan Antlaşması’nın 100. yılı yaklaşırken, Ege Adaları Meselesi bir kez daha, Türkiye ve Yunanistan’ın en önemli dış politika gündem maddesine dönüşmüş durumda. Meseleye ilişkin tartışmalar, iki ülkeden gelen sert açıklamalar; yakın tarihte olduğu gibi yakın gelecekte de özellikle Doğu Ege Adaları’nın silahlandırılması meselesi nedeniyle daha da alevlenecek gibi görünüyor. Bundan 118 yıl önce iki ülke, bir tarafın işgale uğrayan ve “devletin bekası” için hayati önem arz ettiğine inandığı bazı adaları iade talebi, sözkonusu adaları İzmir’e yönelik çıkarma planının bir parçası olarak gören diğer tarafın aksi tutumu nedeniyle çözülemeyen Ege Adaları Meselesi yüzünden savaşın eşiğine gelmişti. Taraflar arasındaki kriz dünya barışını tehdit etmişti. Gerçekleştirilen tüm girişimlere rağmen meseleye çözüm getirilememiş olması, iki ülkenin Birinci Dünya Savaşı’na girmesindeki en önemli etkenlerden biri olmuş; savaş sonrasında iki ülke arasındaki hesaplaşma, 1919-1922 Türk-Yunan Savaşına taşınmıştı. Bu savaş neticesinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması’na rağmen günümüzde Ege Adaları Meselesinin hala ciddi bir uzlaşmazlık meselesi, hatta savaş nedeni olarak görülüyor olması, meselenin hala kapanmadığını gösteriyor. 1911-1914 tarihleri arasında Osmanlı Devleti, İtalya, Yunanistan ve Büyük Güçler arasında yaşanan Ege Adaları Meselesini konu edinen çalışma, meselenin ortaya çıkışını, büyüyerek uluslararası krize evrilişini ve Türk-Yunan ilişkilerine etkilerini incelemekte ve günümüze değin uzanan uzlaşmazlığın tartışılma zeminine bilimsel ve bütüncül yeni bir bakış açısı kazandırmayı amaçlamaktadır.