Gazneli Mahmmud (Önderlerimiz-12)

Sultan Mahmud zamanında büyük bir imparatorluk haline gelen Gazneliler, bütün Türk-İslam Devletleri gibi zamanlarının Abbâsî Halifelerine bağlı ve onların temsil ettikleri Sünnî İslam mezhebi-nin hâmîsi ve savunucusu olmuşlardır. Kendinden önceki Türk ve İslam devletlerinin özelliklerini almış daha sonra da bunları Büyük Selçuklu İmparatorluğuna devretmişlerdir. Gazneliler denince akla gelen isim olan Sultan Mahmud zamanında, ilmî faaliyetler en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Pek çok edip, yazar, âlim, sanatkâr, din âlimi vs. Gazneli sarayında toplanmış ve emsalsiz eserler meydana getirmişlerdir. Bunun yanında medrese-ler, kütüphaneler, ribâtlar ve daha başka pek çok ilmî kurum yanında sosyal muhtevalı eserler de meydana getirilerek ülke bayındır bir hale getirilmiştir. Hindistan’a bir daha hiç çıkmamak üzere İslamiyet’in yerleşmesi ve yayılması, Sultan Mahmud zamanında olmuştur. Onun götürdüğü anlayışın tesirleri bugün halen daha orada milyonlarca Müslümanın yaşamasıyla görünmektedir. Sünniliğe bağlılığıyla öne çıkarak, Şiî, Râfızî/Bâtınî, Kerramî vd. mezhep mensuplarıyla her yerde mücadele eden Sultan Mahmud, Hindistan’a yaptığı seferlerle şöhrete erişmiştir. Müslüman ve Türk komşularıyla savaşmak yerine İslamiyet’i yaymak için yemin etmiş ve yaptığı yeminine bağlı kalarak, ölünceye kadar neredeyse her yıl Hindistan’a seferler yapmıştır.

Hayatı ve faaliyetleriyle İslam toplumlarında en fazla bilinen ve konuşulan, hakkında efsaneler üretilen isimlerden biri olan Gazneli Mahmud, kendinden sonraki Gazneli Sultanları ile gerek Hindistan’da ve gerekse Asya’da kurulan İslam devletlerine de fetih, adalet ve ideallerini miras bırakan örnek bir isimdir.