Halka Açık Anonim Şirket Genel Kurulunun Toplanma ve Karar Alma Esasları ile Bu Esaslara Aykırılığın Hukuki Akıbeti

Çalışmamızda öncelikle halka açık anonim şirket kavramı, payları borsada işlem gören-görmeyen, yine payları borsada işlem gören-payları borsaya kote şirket ayrımları da yapılarak netleştirilecektir. Ardından genel kurulun yapısı ve yetkileri, özellikle yönetim kurulu ile ilişkisi ortaya konulmaya gayret edilecektir. Yine genel kurul toplantı çeşitleri, özellikle borsa şirketleri bakımından zorunlu olan elektronik katılımlı genel kurul toplantısına ilişkin değerlendirmelerde ve bu konuda mehaz hukuktaki gelişmeler çerçevesinde de lege ferenda önerilerde bulunulacaktır. Yine halka açık anonim şirketlerde çağrısız genel kurul toplantısı yapılıp yapılamayacağı meselesi de ele alınarak bu konudaki düşüncemiz ortaya konulacaktır.

İkinci bölümde halka açık anonim şirketlerde genel kurulu toplantıya davetin ne şekilde ve hangi sürede yapılacağı, özellikle SerPK ile bu konuda öngörülen farklılıklar çerçevesinde ortaya konulmaya gayret edilecektir. Çağrı ilanın içeriği, keza toplantı gündemine ilişkin kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde öngörülen esaslar ele alınacaktır. Gündeme bağlılık ilkesi bağlamında halka açık şirketler bakımından SPK’nın rolü değerlendirilecektir. Toplantı zamanı, yeri, toplantıda hazır bulundurulacak belgeler, toplantının açılması ve yürütülmesi ile iç yönerge ele alınacak diğer konuları teşkil etmektedir. Halka açık anonim şirketlerin genel kurul toplantılarında Bakanlık temsilcisinin hazır bulunmasının zorunlu olması karşısında Bakanlık temsilcisi ile ilgili açıklamalarda bulunulacaktır. Genel kurul toplantısına katılma hak ve/veya yükümlülüğü olanlar incelendikten sonra ise özellikle halka açık şirketler bakımından özellik arz eden pay sahibinin toplantı için temsilci tayin etme usulü değerlendirilecektir. Oy hakkı, oy hakkının donması yanında oydan yoksunluk özellikle sermaye piyasası mevzuatı bağlamında ortaya çıkan özel oydan yoksunluk durumları ele alınacaktır. Burada özellikle halka açık şirketler için ihtiyaç arz eden yönetim kuruluna üye seçme gücünden yoksun azınlığın yönetim kurulunda temsil edilmesini sağlama amacına matuf birikimli oy sisteminin halka açık şirketler bakımından uygulanıp uygulanamayacağı, uygulanacaksa bu konuda hangi düzenlemenin esas alınabileceği meselesi ortaya konulacaktır. Yine SerPK hükümleri ile halka açık anonim şirketlerde halka açık olmayanlardan farklı şekilde belirlenmiş yetersayılar incelenecek ve halka açık anonim şirket genel kurulunda hangi kararların hangi yetersayılara tabi olarak alınabileceği netleştirilecektir. Toplantının sona ermesi, toplantı tutanağı ve toplantıdaki özel durumlar incelenecek diğer konuları oluşturmaktadır.

Üçüncü bölümde ise toplanma ve karar alma esaslarına aykırılığın önce genel kurul kararlarının sıhhati bakımından sonuçları belirlenecektir. Bu bağlamda genel kurulun toplantıya çağrılmasına, toplantı yapmasına ve karar almasına ilişkin kurallara aykırılıkların tabi olacağı hükümsüzlük türü netleştirilmeye gayret edilecektir. Yine toplanma ve karar alma esaslarına aykırılığın sorumluluk davaları açısından, açık deyişle yönetim kurulu üyeleri, denetçiler, toplantı başkanı, Bakanlık temsilcisinin sorumluluğu bağlamında sonuçları değerlendirilecektir. Ardından toplanma ve karar alma esaslarına aykırılığın yönetim kurulu üyelerinin azli ve şirketin feshi davaları bakımından muhtemel sonuçları ortaya konulduktan sonra sermaye piyasası hukuku bakımından özel sonuçların değerlendirilmesiyle çalışma nihayet erdirilecektir. Bu konular ele alınırken halka açık anonim şirketler esas alınacak olmakla birlikte gerek duyulduğu ölçüde, karşılaştırmaya imkân verebilmek amacına matuf olmak üzere halka açık olmayan şirketlerdeki duruma da yeri geldikçe değinilecektir.