İkinci Grup’un Kurucularından Salahattin Köseoğlu’nun Milli Mücadele Hatıraları

Salahattin Köseoğlu bir Osmanlı subayı olarak başladığı askerlik hayatını Balkan, Çanakkale savaşlarıyla, Kafkas-Doğu Cephesi kumandanlığıyla sürdürdü. Mütareke döneminde Anadolu'ya ilk geçenlerdendir. Merkezi Sivas'ta bulunan Üçüncü Kolordu'nun Kumandanlığına getirildi ve Kazım Karabekir'in On beşinci, Ali Fuat Cebesoy'un Yirminci Kolordusuyla birlikte Anadolu hareketinin dayandığı başlıca askerî birliklerden birini yönetti. Kolordusuyla birlikte Sivas Kongresi'nin güven içinde yapılmasını sağladı. 1920'de kolordusu lağvedilip Merkez Ordusu'na dönüştürülünce, Aralık 1920-Nisan 1923 arasında Birinci Meclis'in çalışmalarına Mersin milletvekili olarak katıldı. İkinci Grup'un kurucuları arasında yer aldı. Meclis'in üstünlüğü, başkumandanlık kanunu, seçim kanunu, temel hak ve özgürlükler ile İstiklal Mahkemeleri konusunda Birinci Meclis'te muhalefetin en önemli simalarından biri oldu. Nisan 1923'te kurulan İkinci Meclis'e katılmadı.

Ahmet Demirel tarafından titizlikle hazırlanan Salâhattin Köseoğlu'nun anıları, Birinci Meclis'in en heyecanlı günlerinin ve İkinci Grup'un tarihinin en önemli kısımlarına ışık tutuyor. Bu anılar aynı zamanda İkinci Grup'un kuruluşu, kuruluş tarihi ve İkinci Grup'un bugüne kadar bilinmeyen tüzüğü gibi önemli tarihsel noktaların bilinir hale gelmesini de sağlıyor.

Oturmamış, halkın kalbinde, dimağında yerleşmemiş, onun akideleriyle, adetleriyle intıbak ve ünsiyet edememiştir. İdare tahakküm devresinden feragat ve samimiyet devresine intikale kadar hadisatın neler göstereceğini kimseler bilemez. Her boş geçirilen gün, ömürler pahasıdır.”

- Salahattin Köseoğlu