Mehmed Celal'in Manzum Tarihleri

Mehmed Celal, kırk beş yıllık kısa denilebilecek hayatına yetmişe yakın eser sığdırmış önemli bir şahsiyettir. 1912 yılında vefat etmiş ve yazdığı eserlerden yola çıkılarak kendisine “Ara Nesil Şairi”, “Ada Şairi” gibi sıfatlar verilmiştir. Şiir, hikaye, roman, mensur şiir, makâle, musahabe-i edebiyye, tenkid gibi edebi nevilerde eser vermiş olan Mehmed Celâl, devrinin edebî hayatı içinde şair ve romancı kimliğiyle bi devrede popüler bir isim olarak ön plana çıkmış, yeni yetişen gençler üzerinde kısa süreli de olsa bir tesirin sahibi olmuştur.

Osmanlı Edebiyatı Numuneleri adlı bir nevi edebiyat bilgileri kitabı ve antoloji olan eseriyle de haklı bir şöhret kazanmıştır. Mehmed Celâl, bu tür eserlerinin yanında biraz da zamanının modasına uyarak bir de manzum Osmanlı tarihi yazmaya niyetlenmişti. Önce her padişahın hayatı, savaşları, başarıları, şiirleri, imar faaliyetleri ve o padişahın döneminin önemli konularını ihtiva eden küçük kitapçıklar halinde birer eser yayımlayacak sonra bunları genişletip birleştirerek büyük bir Manzum Osmanlı Tarihi meydana getirecekti.

Fakat bilmediğimiz nedenlerden dolayı bu amacını tam olarak gerçekleştirememiş ancak Osman Gazi’den başlayarak III. Murad hariç III. Mehmed’e kadar gelen 12 padişah (Osman Gazi, Orhan Gazi, I. Murad, Yıldırm Bayezid, ÇelebiMehmed, II. Murad, Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim, III. Mehmed) hakkında her biri 250, 300 beyitten oluşan birer manzum kitapçık yayımlamıştı.

Bu kitapçıkların her birinin başında kısa mensur bir mukaddime de bulunmaktaydı. Bu eserleri yayımladıktan on yıl kadar sonra da yine manzum olarak dönemin padişahı II. Abdülhamid hakkında Şevketli Pâdişâhımız Gâzî Büyük Abdülhamid-i Sani Efendimiz Hazretleri adıyla diğerlerinden daha hacimli ve ayrıntılı bir eser yayımlamıştı.