Ömer Ferid Kam İlm-i Ahlak _{Emile Boirac’ın “Felsefe’nin İlkeleri” Kitabından}

Hakikati araştırma görev ve sorumluluğuna muhatap olarak yaratılan insan, her şey gibi ahlâkın da kökeni ve dayandığı ilkeleri aramak ihtiyacı içindedir. Çünkü, bütün davranışlarını aklî ve ahlâkî kanunlara bağlı olarak düzenlemeye mecbur olan insan için, kendi yaradılış ve tabiatına uygun, kurucu ve düzenlenmiş bir ahlâkın mevcûdiyetini kabul etmek zaruridir.

Psikoloji, mantık ve metafizik gibi felsefî ilimler arasına ilave edilen ahlâk ilmi, son dönem Avrupa filozoflarından bazılarının derin tetkik ve vesikalarıyla, eskiden beri Doğu âlimleri arasında bilinen ve teorik kısmı Yunan kitaplarından, bilhassa Aristo’nun eserlerinden alınan prensiplerden uzaklaşarak büsbütün başka esaslara dayanarak yeni bir biçim almıştır.

Yayımladığımız İlm-i Ahlâk kitabı, öncelikle "hayr"ın ne olduğunu belirginleştirmeyi ve sonra "hayr" kavramı çerçevesinde olması gereken insanî tavırları, tutum ve davranışları ve insan hayatını düzenleyecek kaideleri ortaya çıkarmayı amaçlayan teorik tartışmaları içermekte… Ve ardından pratik ahlâkın konusu olan vazifeler hususundaki görüşleri aktarmakta; bu yönüyle de, daha geniş ve derin okumalara bir imkân bahşetmektedir.

“İlm-i Ahlâk”, Emile Boirac’ın Cours Elementaire de Philosophie kitabının “Moral” bölümünün, ilâve ve dipnotlarla zenginleştirilmiş tercümesidir. Ferid Kam, Batı felsefesinin ahlâk hakkındaki teorilerini tartışan “Moral” bölümünü tercüme etmesindeki amacının, ahlâk kitaplarının modern dönemdeki yeni şekli hakkında bir fikir vermek olduğunu söylüyor ve aynı zamanda, İslâm ahlâkına dair hazırlamakta olduğu diğer bir eser için de tartışma alanı açmak istediğini belirtiyor.

Hazırlamak düşüncesinde olduğu “ahlâk kitabı”nı yazmak ve yayımlamak o zamanın şartları ve devrin yönelimleri düşünüldüğünde gerçekleşmesi imkânsızdı. Dolayısıyla “İslâm Ahlâkı”na dair bir eser kaleme alma düşüncesi fiiliyata aksetmedi. Olsun! Elimizdeki bu tercümeye yazdığı mukaddimede ve düşüncelerini aktardığı dipnotlarda, o’nun da ahlâk telâkkisinin ipuçlarını bulabiliriz.