Programlanabilir lojik denetleyiciler (Programmable Logic Controllers – PLC) mikroişlemci veya mikrodenetleyici temelli olarak üretilen otomasyon cihazlarıdır. PLC’ler günümüzde otomasyon sistemlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla çok yaygın olarak kullanılmaktadır. PLC tasarımı ve üretimi süreçleri, yazar tarafından son yıllarda yapılan çalışmalar haricinde PLC üreticilerinin bir sırrı olarak kalmıştır. PLC’lerin yerine getirdiği işlev kullanıcılar tarafından çok iyi bilinmesine karşın mikroişlemci veya mikrodenetleyici temelli bir PLC’nin gerçekleştirilmesine dair (yazarın yapmış olduğu çalışmalar hariç) rapor edilmiş ciddi çalışmalar mevcut değildir. Bu konuda yazar tarafından yapılan çalışmalardan birisi 2013 yılında Birsen Yayınevi tarafından yayınlanmış olan “PIC16F877A Temelli PLC” isimli kitaptır. Bahsi geçen kitapta bir PIC16F877A PIC mikrodenetleyicisi kullanılarak tasarlanmış ve gerçekleştirilmiş olan “16 girişli / 16 çıkışlı bir PLC” anlatılmaktadır. Bahsi geçen kitabın yayınlanması sonrasındaki süreçte yazar tarafından yapılan çalışmalar sonucunda bu kitapta anlatılan proje ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu kitapta açıklanan proje “PIC16F877A Temelli PLC Sürüm 2.0” olarak isimlendirilmiştir. Bu yeni proje kapsam olarak daha geniştir ve yazılım kısmı daha esnek bir kullanıma sahiptir. İlave olarak sayıcılar ve zamanlayıcılar gibi bazı PLC fonksiyonları PLC programlarını düzenleyen IEC 61131-3 standardına uygun olarak yeniden tasarlanmıştır.
Bu yeni projede yapılan geliştirmelere, kullanılan referans zamanlama sinyallerini de örnek olarak verebiliriz. Önceki projede kullanılan referans zamanlama sinyallerinin kullanımı görece olarak daha zordu. Yeni projede ise kullanımı daha kolay olan 1ms, 10ms, 100ms ve 1s periyotlara sahip toplam dört tane referans zamanlama sinyali mevcuttur. Bu kitapta anlatılan proje hem donanım hem de yazılım açısından pek çok yenilikler içermektedir. Ayrıca önceki projede projeye ait PLC donanımı olmadan PIC16F877A Temelli PLC’nin çalışmasını gözlemlemek mümkün olamamaktaydı. Bu yeni projede donanıma ek olarak geliştirilen kullanıcı programlarının çalışmasını gözlemlemek için Proteus ISIS yazılımında kullanılmak üzere bir proje dosyası kitap dosyalarına eklenmiştir. Böylelikle okuyucu için kitapta anlatılan konuların hızlı bir şekilde öğrenilmesi mümkün hale gelmiştir.
Kitapta geliştirilen kodlar, PIC Assembly dili kullanılarak MPLAB X IDE v5.25 program geliştirme ortamında PIC16F877A mikrodenetleyicisi için elde edilmiştir. Sonuç olarak bu kitap, başta Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği veya konuyla ilgili bölümlerde okuyan öğrenciler ve piyasada çalışan mühendisler olmak üzere PLC ve endüstriyel otomasyon alanında kendi özgün PLC’sini üretip kullanmayı düşünen herkese yardımcı olmak amacıyla yazılmıştır.
MPLAB X IDE v5.25
PIC16F877A mikrodenetleyicisi
Programlanabilir lojik denetleyiciler (PLC)
Proteus ISIS
IEC 61131-3 standardı
Kontak ve Röle Temelli Makrolar
Flip-Flop Makroları
Zamanlayıcı (Timer) Makroları (TON, TOF, TP, TEP, vb. gibi)
Sayıcı (Counter) Makroları (CTU, CTD, CTUD)
Karşılaştırma (Comparison) Makroları
Aritmetik Makroları
Lojik Makroları
Kaydırma ve Döndürme Makroları (Shift & Rotate Macros)
Seçme Makroları
Veri Dağıtıcı (DeMultiplexer) Makroları
Kod Çözücü (Decoder) Makroları
Öncelikli Kodlayıcı (Priority Encoder) Makroları
Program Kontrol Makroları
Hafıza ile İlgili Makrolar (flash program hafıza, SRAM ve EEPROM hafızaları arasında bilgi okumak/yazmak amacıyla)
Tambur Sıralayıcı (Drum Sequencer) Komutu
19 farklı uygulama örneği
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 337,50 | 337,50 |
3 | 122,94 | 368,82 |
6 | 64,91 | 389,44 |
9 | 45,57 | 410,10 |
12 | 35,89 | 430,68 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 337,50 | 337,50 |
3 | 122,94 | 368,82 |
6 | 64,91 | 389,44 |
9 | 45,57 | 410,10 |
12 | 35,89 | 430,68 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 337,50 | 337,50 |
3 | 122,94 | 368,82 |
6 | 64,91 | 389,44 |
9 | 45,57 | 410,10 |
12 | 35,89 | 430,68 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 337,50 | 337,50 |
3 | 122,94 | 368,82 |
6 | 64,91 | 389,44 |
9 | 45,57 | 410,10 |
12 | 35,89 | 430,68 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 337,50 | 337,50 |
3 | 122,94 | 368,82 |
6 | 64,91 | 389,44 |
9 | 45,57 | 410,10 |
12 | 35,89 | 430,68 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 337,50 | 337,50 |
3 | 122,94 | 368,82 |
6 | 64,91 | 389,44 |
9 | 45,57 | 410,10 |
12 | 35,89 | 430,68 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 337,50 | 337,50 |
3 | - | - |
6 | - | - |
9 | - | - |
12 | - | - |
Programlanabilir lojik denetleyiciler (Programmable Logic Controllers – PLC) mikroişlemci veya mikrodenetleyici temelli olarak üretilen otomasyon cihazlarıdır. PLC’ler günümüzde otomasyon sistemlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla çok yaygın olarak kullanılmaktadır. PLC tasarımı ve üretimi süreçleri, yazar tarafından son yıllarda yapılan çalışmalar haricinde PLC üreticilerinin bir sırrı olarak kalmıştır. PLC’lerin yerine getirdiği işlev kullanıcılar tarafından çok iyi bilinmesine karşın mikroişlemci veya mikrodenetleyici temelli bir PLC’nin gerçekleştirilmesine dair (yazarın yapmış olduğu çalışmalar hariç) rapor edilmiş ciddi çalışmalar mevcut değildir. Bu konuda yazar tarafından yapılan çalışmalardan birisi 2013 yılında Birsen Yayınevi tarafından yayınlanmış olan “PIC16F877A Temelli PLC” isimli kitaptır. Bahsi geçen kitapta bir PIC16F877A PIC mikrodenetleyicisi kullanılarak tasarlanmış ve gerçekleştirilmiş olan “16 girişli / 16 çıkışlı bir PLC” anlatılmaktadır. Bahsi geçen kitabın yayınlanması sonrasındaki süreçte yazar tarafından yapılan çalışmalar sonucunda bu kitapta anlatılan proje ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla bu kitapta açıklanan proje “PIC16F877A Temelli PLC Sürüm 2.0” olarak isimlendirilmiştir. Bu yeni proje kapsam olarak daha geniştir ve yazılım kısmı daha esnek bir kullanıma sahiptir. İlave olarak sayıcılar ve zamanlayıcılar gibi bazı PLC fonksiyonları PLC programlarını düzenleyen IEC 61131-3 standardına uygun olarak yeniden tasarlanmıştır.
Bu yeni projede yapılan geliştirmelere, kullanılan referans zamanlama sinyallerini de örnek olarak verebiliriz. Önceki projede kullanılan referans zamanlama sinyallerinin kullanımı görece olarak daha zordu. Yeni projede ise kullanımı daha kolay olan 1ms, 10ms, 100ms ve 1s periyotlara sahip toplam dört tane referans zamanlama sinyali mevcuttur. Bu kitapta anlatılan proje hem donanım hem de yazılım açısından pek çok yenilikler içermektedir. Ayrıca önceki projede projeye ait PLC donanımı olmadan PIC16F877A Temelli PLC’nin çalışmasını gözlemlemek mümkün olamamaktaydı. Bu yeni projede donanıma ek olarak geliştirilen kullanıcı programlarının çalışmasını gözlemlemek için Proteus ISIS yazılımında kullanılmak üzere bir proje dosyası kitap dosyalarına eklenmiştir. Böylelikle okuyucu için kitapta anlatılan konuların hızlı bir şekilde öğrenilmesi mümkün hale gelmiştir.
Kitapta geliştirilen kodlar, PIC Assembly dili kullanılarak MPLAB X IDE v5.25 program geliştirme ortamında PIC16F877A mikrodenetleyicisi için elde edilmiştir. Sonuç olarak bu kitap, başta Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği veya konuyla ilgili bölümlerde okuyan öğrenciler ve piyasada çalışan mühendisler olmak üzere PLC ve endüstriyel otomasyon alanında kendi özgün PLC’sini üretip kullanmayı düşünen herkese yardımcı olmak amacıyla yazılmıştır.
MPLAB X IDE v5.25
PIC16F877A mikrodenetleyicisi
Programlanabilir lojik denetleyiciler (PLC)
Proteus ISIS
IEC 61131-3 standardı
Kontak ve Röle Temelli Makrolar
Flip-Flop Makroları
Zamanlayıcı (Timer) Makroları (TON, TOF, TP, TEP, vb. gibi)
Sayıcı (Counter) Makroları (CTU, CTD, CTUD)
Karşılaştırma (Comparison) Makroları
Aritmetik Makroları
Lojik Makroları
Kaydırma ve Döndürme Makroları (Shift & Rotate Macros)
Seçme Makroları
Veri Dağıtıcı (DeMultiplexer) Makroları
Kod Çözücü (Decoder) Makroları
Öncelikli Kodlayıcı (Priority Encoder) Makroları
Program Kontrol Makroları
Hafıza ile İlgili Makrolar (flash program hafıza, SRAM ve EEPROM hafızaları arasında bilgi okumak/yazmak amacıyla)
Tambur Sıralayıcı (Drum Sequencer) Komutu
19 farklı uygulama örneği