Tefsirde İsrailiyat ve Kitab-ı Mukaddes’e Yaklaşımlar

-Tâhir b. Âşûr Örneği-

Klasik tefsirlerin vaz geçilmezlerinden kabul edilen İsrâiliyata yönelik tenkitler tarihsel süreçte artış göstererek günümüze kadar ulaşmıştır. Ciddi itibar kaybına uğramış olan bu rivayet malzemesi, çağdaş tefsirler tarafından tamamen terk edilmemiş olsa da Kitab-ı Mukaddes nakilleri buna alternatif olarak sunulmuştur. Artarak ivme kazanan bu yönelim, İsrâiliyatla ilgili tartışmalara çözüm sunmadığı gibi Kitab-ı Mukaddes’in bir tefsir kaynağı olarak kullanılmasının imkân ve sınırlarına dair birçok soru ve problemi de beraberinde getirmiştir. Çağdaş müfessirlerden Tâbir b. Âşûr’un (1879-1973) et-Tahrîr ve’t-Tenvir isimli tefsiri, İsrâilî rivayetlerle Kitab-ı Mukaddes bilgilerini farklı kategoriler halinde ele alarak kullanması yönüyle dikkatleri çekmektedir. Başka bir ifadeyle bu eserde, İsrâilî rivayetlerden Kitab-ı Mukaddes nakillerine geçiş, belirgin bir şekilde gözlenmektedir.

Bu çalışmada tefsirde Kuran kıssalarına dair belli başlı tartışmalar, İsrâiliyat ve Kitab-ı Mukaddes’in aynı şeyler olup olmadığı, Kitab-ı Mukaddes’in tahrifinin mahiyeti, tahrife rağmen tefsir kaynağı olarak kullanılmasının imkânı, bu kaynaklarda yer alan bilgilerin kullanımı karşısında göz önünde bulundurulması gereken temel ilkeler gibi çağdaş dönemde sıklıkla gündeme gelen birçok konu et-Tahrîr ve’t-Tenvîr’deki pratik uygulamalar üzerinden irdelenmiştir.