Tüfek, Mikrop Ve Çelik
Türkiye’ye Özel Önsözle
“Bu kitap tüm kıtalardaki insanların on üç bin yıllık kısa tarihi. Herkes ve her şey anlatılıyor. Farklı kıtalardaki farklı toplumların farklı gelişmelerini ikna edici ve bilimsel bir şekilde açıklayarak ırkçı yaklaşımları yerle bir ediyor… İlk iki sayfayı okuduktan sonra elinizden bırakamayacaksınız.”
Paul R. Ehrlich, Stanford Üniversitesi
“Büyüleyici… İnsanlık tarihini anlamak için bir temel oluşturuyor.”
Bill Gates
“Büyük soruların ve büyük cevapların kitabı.”
Yuval Noah Harari
“İnanılmaz derecede kapsamlı bir kitap. Jared Diamond diğer birçok yazarın başaramadığını başarıyor ve altı yüz sayfa içinde tüm dünyanın tarihini başarılı bir şekilde anlatıyor. Son yıllarda insanlık tarihi hakkında basılmış en önemli ve okunaklı kitaplardan biri.”
Nature
“İnsanlık tarihi araştırmalarında ciddi ve çığır açıcı kitaplar ancak her nesilde bir geliyor. Tüfek, Mikrop ve Çelik de bu klasiklerin arasında yerini almaya hazır… Diamond teknolojiye olan hâkimiyetini geniş bir tarihsel kapsamla birleştiriyor. Yıllardır bu kadar özenli ve geniş kapsamlı bir kitap basılmamıştı.”
Washington Times
“Jared Diamond, bilimsel verileri herkesin anlayabileceği bir biçimde açıklıyor ve insanlık tarihinin nasıl geliştiğini merak eden herkesin ilgisini çekecek bir konuyu işliyor… Irkçı yanıtlara karşılık bilimsel temelli bir teori üreterek herkese büyük bir iyilik yapmış. İnanılmaz derecede ilgi çekici bir kitap.”
Los Angeles Times
Dünya üzerinde yaşayan bütün insanların 13.000 yıllık tarihi…
İnsanlık tarihi, devletler, savaşlar, keşifler, icatlar ve yeniliklerle doludur. İmparatorluklar kurulup yıkılırken, tarihin seyrini değiştiren, kıtaların kaderlerini belirleyen olaylar yaşandı. Ancak insanlık tarihi nasıl başladı ve nasıl şekillendi? Anadolu ve Orta Doğu coğrafyası tarihin akışında neden bu kadar önemli? Neden Avrasya’da atlar evcilleştirilebilirken Afrika’da zebralar evcilleştirilemedi? Neden Amerika kıtasının yerlileri Avrupa’yı istila etmedi de tersi oldu? Neden bazı toplumlar zenginken diğerleri fakir kaldı?
Tüfek, Mikrop ve Çelik, insanlık tarihinin en can alıcı ve önemli sorularını soran ve bilimsel kanıtlarla yanıtlayan muhteşem bir eser. Biyoloji, coğrafya, dilbilim ve tarih gibi birçok alandan yararlanarak yazılmış, “Batılı” koşullandırmalardan arınmış, geleceği gösteren bir tarih kitabı.
Dinlerin nasıl doğduğu, devletlerin nasıl kurulduğu, mikropların ve onlara bağlı hastalıkların nasıl oluştuğu, tarım ve hayvancılığın hayatımızdaki önemi, yazının neden icat edildiği, insanoğlunun teknolojiyi nasıl ve neden geliştirdiği, insanlık tarihinin temellerinin neler olduğu ayrıntılarıyla bu kitapta inceleniyor.
Ve tüm hikâye bundan 13.000 yıl önce Orta Doğu’da yaşayan bir insanın bir buğday tanesini toprağa ekmesiyle başlıyor.
“Sanatsal, bilgilendirici ve eğlenceli… Bir konunun daha önce akla hiç gelmemiş yönlerini aydınlatan bir pencere görmek gibisi yoktur ve Jared Diamond da tam olarak bunu yapmış.”
William H. McNeil, New York Review of Books
“Bu kitabın kapsamı ve açıklayıcı gücü inanılmaz.”
The New Yorker
“Tüfek, Mikrop ve Çelik’te açıkça görebiliyoruz ki, hiçbir bilim insanı sosyal meseleleri Jared Diamond kadar açıkça ve rahatlıkla anlatamıyor. Bu inanılmaz derecede başarılı kitapta biyoloji ve tarih bilimlerini birleştiren Jared Diamond insan durumunu hiç olmadığı kadar derinlemesine anlatıyor.”
Edward O. Wilson, Harvard Üniversitesi
“Sahip olanlar ve olmayanlardan oluşan dünyamızın nasıl oluştuğunu açıklayan nefes kesici bir kitap. Daha önce hiç bu kadar büyük bir uzmanlık ve şefkatle işlenmemiş bir konu.”
The Times
“Fevkalade ve ikna edici bir kitap. Kapsamı ise inanılmaz.”
Observer
“Bu kitap beni Orta Çağ savaşlarını araştıran bir tarihçiden insanlık tarihi öğrencisine dönüştürdü.”
Yuval Noah Harari
“İlgi çekici ve aşırı derecede önemli… Bu kitabın bir özetinin çıkarılması ona haksızlık olur.” David Brown
“En temel düzeyde insanlık tarihini merak eden herkesin ilgisini hak ediyor. Zirvede bir eser. Diamond insanlık tarihinin mantıklı ve kanıtlara dayanan bir öyküsünü yazmış.” Thomas M. Disch
Çöküş
Toplumlar Başarısızlığı Ya Da
Başarıyı Nasıl Seçerler?
Viraneye dönmüş Maya piramitlerinin mimarları nerede?
Paskalya Adası’nın terk edilmiş heykellerini yapanlara ne oldu?
Gökdelenlerimiz Angkor Vat’ın tapınakları misali yerle yeksan mı olacak?
Geleceği şekillendirmiş bazı toplumlar iflas ederken bazı toplumlar neden zenginleşti?
Yayımlandığı günden bu yana dünyada büyük ses getiren Tüfek, Mikrop ve Çelik’te Jared Diamond, Batı uygarlığının, dünyanın büyük bir kısmına hâkim olmasını sağlayan ayrıcalıkları ve teknolojiyi nasıl kazandığını incelemişti. Çöküş’te ise, madalyonun diğer yüzünü aydınlatıyor: Geçmişin büyük uygarlıklarından bazılarının yıkılmasına neden olan şey neydi? Yıkılan bu kadim uygarlıkların kaderlerinden neler öğrenebiliriz?
Çevreye verilen zarar, iklim değişikliği, küreselleşme, hızlı nüfus artışı ve politik çatışmalar, dünyanın dört bir yanındaki toplumların yok olmasına neden olan faktörlerdi ancak bu toplumlardan bazıları kendi çözümlerini yarattı. Bugün pek çok ülke benzer sorunlarla karşı karşıya. Çin ve Avustralya bu sorunlarla yenilikçi yollarla baş etmeye çalışırken Ruanda ve Haiti gibi ülkeler felaketlerin altından kalkamıyor.
Şaşırtıcı miktarda kaynaktan elde ettiği yeni kanıtları derleyip toplayıp bir yapbozun parçalarını bir araya getirir gibi işleyerek toplumların kendilerini yok etmeyi tercih etmelerinin nedenlerini sorgulayan Çöküş, atalarımızın mahrum olduğu bir şeyi; geçmişimizden nasıl yararlanabileceğimizi ve hayatta kalmak için neler yapabileceğimizi gözler önüne seriyor.
“Diamond, dünyanın en parlak beyinleri listesine girmeli…”
San Jose Mercury News
“Büyük bir kavrayışla hazırlanmış ve aynı derecede şevkle berrak bir şekilde yazılmış tumturaklı bir çalışma. Bu yüzden asrın çalışması olmayı hak ediyor…”
BusinessWeek
“Başucu kitabı niteliğinde… Çöküş, kendini çabuk toparlayabilen toplumların hünerli olduklarını, uzun dönemli planlama yapabildiklerini ve kalplerine yerleşmiş fakat nihai olarak yıkıcı olan değerlerini ve inançlarını terk edebildiklerini göstermektedir.”
Nature
“Diamond, geleceğe dair bir uyarı vermek için geçmişe ve bugüne bakıyor.”
Newsweek
“Tarih biliminin dolambaçlı yollarıyla doğa bilimlerinin kadim bilgisini eğlenceli bir düzyazıya dönüştüren Diamond, bize, geçmişi görmezden gelenlerin benzer şeyleri yaşamak zorunda olduklarını hatırlatıyor.”
People
“Aktüel gazeteciliğin kutsandığı bir dünyada, gazetecilerin sözde derinlemesine ele aldıkları olayları anlamlandırmak için düşüncesini farklı disiplinleri karşılaştırarak geliştiren Jared Diamond gibi yazarlara giderek daha fazla ihtiyaç duyuyoruz… Neyse ki Diamond gibiler hâlâ var…”
The Washington Post
“Olağanüstü bir bilgelik ve muazzam bir yaratıcılık… bugünün dijital kıyametini, uzak geçmişte açan tarım güneşiyle ilişkilendirebilme becerisine sahip ender bir çalışma.”
The New York Times Book Review
“Geleceğe emin adımlarla yürümek için yüzleşmesi gereken gerçekler karşısında hayal kırıklığına uğramaktan korkmayan herkes için temel bir okuma.”
Nature
“Bu kitabı okuyanlar, birinci sayfadan itibaren uzun ve dolambaçlı ama bir o kadar da etkileyici bir gezintiye çıkacaklarını hissediyorlar. Hiç kimse, Diamond’ın kronolojiden başka bir şey yapmadığını ve coğrafi olarak belli bir bölgeyle sınırlı kaldığını iddia edemez. Diamond… ekseriyetle bizzat gidip aylarca, hatta yıllarca kaldığı bölgelerden bahsetmiş, bu bölgelerin yapısını ve buralarda yaşayan toplumları anlatırken kişisel gözlemlerini kullanmış. İzlandalılar… gerçekle yüzleşmeyi ve doğal çevrenin sınırları içinde yaşamaya adapte olmayı öğrendiler. Jared Diamond, bize de aynısını yapmamızda yardımcı olacak bir kitap yazdı.”
Los Angeles Times
“Jared Diamond, Çöküş kitabıyla dünya uygarlıklarının çöküşünü tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor… Başarısızlığa uğrayan bu medeniyetlerin tecrübelerinden yararlanıp yararlanmamak gerektiğini merak eden her okur, bu kitabı elinden bırakamayacak. Çöküş’ü okuyan herkes, gezegenimizi kurtarmak için yapabileceklerimiz konusunda ikna olacaktır.”
The Boston Globe
“Tüfek, Mikrop ve Çelik ve Çöküş kitapları, birlikte, çağımızın parlak bir entelektüelinin başlattığı en önemli projelerden birini temsil ediyor. İkisi de fevkalade çalışmalar. Olağanüstü bir bilgelik ve muazzam bir yaratıcılık… İkisi de okunmalı… Literatürde bu denli net ve sistematik argümanların böylesine titizlikle inşa edildiğini görmek, umutları yeşertiyor.”
The New York Times
“Bu kitabı okuyun… Hayata başka türlü bakacaksınız…”
Scientific American
“Usta bir hikâye anlatıcısından, insanlığa dair kapsamlı bir anlatı…”
Daily Mail
“Sürükleyici, enfes, korkutucu.”
Observer
“Merak uyandıran, tutkularının peşinden giden bir kitap… Böyle bir kitabı sadece Diamond yazabilirdi.”
Economist
“Bu kitap da Diamond’ın diğer çalışmaları gibi etrafına ışık saçıyor.”
Sunday Times
Yükseliş
Krizdeki Uluslar İçin Dönüm Noktaları
Tüm dünyada büyük yankı uyandıran ve uluslararası çoksatanlar listesinde zirvedeki yerlerini koruyan Tüfek, Mikrop ve Çelik ile Çöküş kitaplarında Jared Diamond, medeniyetlerin yükselişlerine ve çöküşlerine yönelik kavrayışımızı altüst etmişti. Şimdi, bu anıtsal serinin üçüncü kitabında ise bazı ulusların, daha ziyade kişisel travma ile başa çıkmak için kullanılan bir yöntem olan tercihli değişimi uygulayarak krizlerin üstesinden nasıl başarılı bir şekilde geldiklerini açıklıyor.
Diamond, yakın geçmişe yaptığı bu sürükleyici yolculuğunda, altı ülkenin nasıl hayatta kaldığını karşılaştırmalı olarak ele alıyor: Tuğamiral Perry’nin donanmasının Japonya’nın dış dünyaya açılmasındaki etkisi neydi? Sovyetlerin Finlandiya’yı işgali nelere mal oldu? Şili’nin acımasız Pinochet rejimi nasıl bir tahribat yarattı? Endonezya’daki kanlı darbe ve karşı darbenin sonuçlarıyla nasıl yüzleşildi? İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya ve Avustralya nasıl bir dönüşüm sürecine girdi?
Muhtelif zamanlarda bu altı ülkenin beşinde bizzat yaşamış ve onların dillerini öğrenerek kültürlerine nüfuz etmiş olan Diamond, bu ulusların yürek sızlatan nev-i şahsına münhasır tarihlerini bizzat tespit ediyor. Bu uluslar; sorumluluk almak, acılarıyla yüzleşmek ve diğer ulusların deneyimlerinden yararlanmak gibi yöntemleri kullanarak farklı düzeylerde olsa da krizlerle başa çıkabildiler.
Gelmekte olanı gören Diamond, Birleşik Devletler’in, Japonya’nın ve dünyanın mevcut krizlerle başa çıkıp çıkamayacağını sorguluyor. Sahi, geçmişten ders alabilir miyiz?
Diamond’ın tüm kitaplarına derinlemesine damga vuran tarihe, coğrafyaya, biyolojiye ve antropolojiye bir de psikolojik boyut ekleyen Yükseliş, bütün ulusların ve bireylerin büyük zorluklara nasıl cevap vereceğini etkileyen faktörleri ortaya koyuyor. Sonuç mu? Kapsamlı ama kişisel deneyimlerin öne çıktığı bir destan…
“Ulusların krizlerle nasıl başa çıktığına dair merak uyandıran aydınlatıcı bir yolculuk… Bu yolculuğun mevcut küresel krizimizi bir bütün olarak ele almamıza yardımcı olabileceğini düşünüyorum.”
YUVAL NOAH HARARI
“İnanılmaz… Jared’in yazdığı her şeyin hayranıyım… Yükseliş de dünyamızın karşılaştığı sorunların üstesinden gelebileceğimize olan inancımı artırdı.”
BILL GATES
“Jared Diamond yine yaptı yapacağını: İnsanın destanında bir başka nükteli, özgün ve sürükleyici bölüm… Zor zamanlar geçiriyoruz ve Diamond hayati dersler vermeye devam ediyor…”
STEVEN PINKER
“Krizdeki ulusların toplumlarının krize nasıl tepki verdiğini ortaya koyan ve göz kamaştırıcı, dikkat çekici kişisel deneyimlerin hikâyesi olan Yükseliş, ulusların baskıya maruz kalıp büyük yıkımlar karşısında nasıl hayatta kalacaklarını daha fazla öğrenmeye zorlandığı bugün, bilhassa okunması gereken nadide bir eser. Hayır inanmıyorum; yoksa siz hâlâ okumadınız mı?”
PAUL EHRLICH
“Jared Diamond’ın her yeni kitabı, eşine az rastlanır hoş bir hediye olagelmiştir. Kitaplarının her birini, tek bir mozaiğin parçasıymışçasına okurum. Diamond’ın kitaplarının, yaşamak ayrıcalığına nail olduğumuz gezegenimizi derinlemesine incelememiz için ihtiyacımız olan kavrayışı ve açıklığı sağladığına inanırım. Bu nedenle her bir kitabının, bu büyüleyici mozaiğin parçalarını kenetleyen bir aurasının olduğunu söylemeliyim. Tüm bu olgular çerçevesinde değerlendirdiğimde Yükseliş, hem krize neden olan hem de ivedilikle buna direnç gösteren siyasal ve psikolojik güçlerin neler olabileceği, bireylerin ve ulusların nasıl olup da benzer travmaları yaşayabildiği ve yaşadığımız dünyanın geleceğiyle ilgili neler yapabileceğimiz konusunda çıkarılacak derslerle doludur. Diamond’ın dil öğrenmeye yönelik olağanüstü kabiliyeti; kişisel ve ulusal çok sayıda dramatik yükselişe bizzat tanıklık edecek zihinsel ve fiziksel olarak yoğun bir yolculuğa çıkmasına olanak tanırken, hayatı boyunca karşılaştığı kültürlere nüfuz etmesine ve onları yaşamasına da katkıda bulunmuştur. Deneyimlerini şefkatli bir yürekle, keskin bir gözle ve dikkat çekici bir kalemle tartması, Diamond’ı, tüm vicdani değerlerini ortaya koyan insanlığın zorluklara karşı verdiği mücadelenin usta bir gözlemcisi haline getirdi. Bu mahir ve zarif kitap için kendisine minnettarım.”
DIANE ACKERMAN
“Jared Diamond zamanımızın… hayır hayır tartışmasız tüm zamanların en derin düşünürlerinden ve en güvenilir yazarlarından biridir ve Yükseliş ile, ulusal krizlerin dünyanın dört bir yanına yayıldığı bir zamanda uluslardaki tarihsel krizleri analiz etme konusundaki önsezileriyle de bunu bir kez daha kanıtlamıştır. Yükseliş, yükseliş deneyimini yaşayan birçok ülkeyi bilen Diamond’ın okurlarla kendi krizlerini paylaştığı ve ulusların, bugün ya da gelecekte krizden çıkmasına yarayacak yönetsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak dersler çıkarabilecekleri kişisel bir eserdir. Hiçbir bilim insanı, edebiyat alanında Nobel Ödülü’nü kazanamadı. Jared Diamond ilk olmalı.”
MICHAEL SHERMER
“Cesur, kapsamlı ve özgün bir eser… Yükseliş, çok önemli ve çetin sorulara yanıtlar arıyor. Bunu yaparken birçok yazarın tersine okuru sürekli canlı tutmayı başarıyor… Diamond bizi dünyamızı düşünmeye davet ediyor.”
VERNON BOGDANOR, THE SUNDAY TELEGRAPH
“Jared Diamond, karşılaştırmalı tarih alanında tartışmasız bir dünya yıldızı… Britanya, diğer ulusların krizlerle nasıl başa çıktığını bu kitaptan öğrendi…”
ANDREW MARR, THE TIMES
“Diamond çok iyi yazıyor… disiplinler arası perspektifi ve dile olan hâkimiyeti o denli mükemmel ki bize anlattığı hemen her şey son derece berrak.”
DOUGLAS MURRAY, THE EVENING STANDARD
“Diamond, şık harmaniyesiyle âdeta modern zaman peygamberi gibi tarihin dehlizlerinde geziniyor ve Tanrı’nın buyruğunu bize iletiyor…”
COLIN KIDD, THE GUARDIAN
“Büyüleyici bir dünya yolculuğu…”
TELEGRAPH
“Uçurumun kıyısına gelmiş bir dünya hakkında derin bir tefekkür… Yükseliş mutlaka okunmalı.”
ECONOMIST
“İkna edici… geleneksel bilgeliğe karşı güçlü bir meydan okuma…”
BLOOMBERG
“Diamond’ın anlatımındaki fazilet hemen göze çarpıyor… Bu fazilet, deneyimli bir gözlemcinin, bizi dünya genelinde bir gezintiye çıkarıp yedi ülkedeki büyüleyici anlara götürecek daha büyük gerçekleri ortaya çıkaran küçük detaylar için esrarengiz bir göze sahip olmasına izin veriyor.”
MOISÉS NAÍM, THE WASHINGTON POST
“Tarihin derinliklerinde bir gezintiye çıkmak için okudum Yükseliş’i. Diamond gittikçe kötüleşen dünyanın rotasına döndürülebileceğini son derece net örneklerle ortaya koyuyor.”
RICHARD RHODES, NATURE
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 2.232,98 | 2.232,98 |
3 | 813,40 | 2.440,20 |
6 | 429,44 | 2.576,64 |
9 | 301,48 | 2.713,29 |
12 | 237,46 | 2.849,51 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 2.232,98 | 2.232,98 |
3 | 813,40 | 2.440,20 |
6 | 429,44 | 2.576,64 |
9 | 301,48 | 2.713,29 |
12 | 237,46 | 2.849,51 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 2.232,98 | 2.232,98 |
3 | 813,40 | 2.440,20 |
6 | 429,44 | 2.576,64 |
9 | 301,48 | 2.713,29 |
12 | 237,46 | 2.849,51 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 2.232,98 | 2.232,98 |
3 | 813,40 | 2.440,20 |
6 | 429,44 | 2.576,64 |
9 | 301,48 | 2.713,29 |
12 | 237,46 | 2.849,51 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 2.232,98 | 2.232,98 |
3 | 813,40 | 2.440,20 |
6 | 429,44 | 2.576,64 |
9 | 301,48 | 2.713,29 |
12 | 237,46 | 2.849,51 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 2.232,98 | 2.232,98 |
3 | 813,40 | 2.440,20 |
6 | 429,44 | 2.576,64 |
9 | 301,48 | 2.713,29 |
12 | 237,46 | 2.849,51 |
Taksit Sayısı | Taksit tutarı | Genel Toplam |
---|---|---|
Tek Çekim | 2.232,98 | 2.232,98 |
3 | - | - |
6 | - | - |
9 | - | - |
12 | - | - |
Tüfek, Mikrop Ve Çelik
Türkiye’ye Özel Önsözle
“Bu kitap tüm kıtalardaki insanların on üç bin yıllık kısa tarihi. Herkes ve her şey anlatılıyor. Farklı kıtalardaki farklı toplumların farklı gelişmelerini ikna edici ve bilimsel bir şekilde açıklayarak ırkçı yaklaşımları yerle bir ediyor… İlk iki sayfayı okuduktan sonra elinizden bırakamayacaksınız.”
Paul R. Ehrlich, Stanford Üniversitesi
“Büyüleyici… İnsanlık tarihini anlamak için bir temel oluşturuyor.”
Bill Gates
“Büyük soruların ve büyük cevapların kitabı.”
Yuval Noah Harari
“İnanılmaz derecede kapsamlı bir kitap. Jared Diamond diğer birçok yazarın başaramadığını başarıyor ve altı yüz sayfa içinde tüm dünyanın tarihini başarılı bir şekilde anlatıyor. Son yıllarda insanlık tarihi hakkında basılmış en önemli ve okunaklı kitaplardan biri.”
Nature
“İnsanlık tarihi araştırmalarında ciddi ve çığır açıcı kitaplar ancak her nesilde bir geliyor. Tüfek, Mikrop ve Çelik de bu klasiklerin arasında yerini almaya hazır… Diamond teknolojiye olan hâkimiyetini geniş bir tarihsel kapsamla birleştiriyor. Yıllardır bu kadar özenli ve geniş kapsamlı bir kitap basılmamıştı.”
Washington Times
“Jared Diamond, bilimsel verileri herkesin anlayabileceği bir biçimde açıklıyor ve insanlık tarihinin nasıl geliştiğini merak eden herkesin ilgisini çekecek bir konuyu işliyor… Irkçı yanıtlara karşılık bilimsel temelli bir teori üreterek herkese büyük bir iyilik yapmış. İnanılmaz derecede ilgi çekici bir kitap.”
Los Angeles Times
Dünya üzerinde yaşayan bütün insanların 13.000 yıllık tarihi…
İnsanlık tarihi, devletler, savaşlar, keşifler, icatlar ve yeniliklerle doludur. İmparatorluklar kurulup yıkılırken, tarihin seyrini değiştiren, kıtaların kaderlerini belirleyen olaylar yaşandı. Ancak insanlık tarihi nasıl başladı ve nasıl şekillendi? Anadolu ve Orta Doğu coğrafyası tarihin akışında neden bu kadar önemli? Neden Avrasya’da atlar evcilleştirilebilirken Afrika’da zebralar evcilleştirilemedi? Neden Amerika kıtasının yerlileri Avrupa’yı istila etmedi de tersi oldu? Neden bazı toplumlar zenginken diğerleri fakir kaldı?
Tüfek, Mikrop ve Çelik, insanlık tarihinin en can alıcı ve önemli sorularını soran ve bilimsel kanıtlarla yanıtlayan muhteşem bir eser. Biyoloji, coğrafya, dilbilim ve tarih gibi birçok alandan yararlanarak yazılmış, “Batılı” koşullandırmalardan arınmış, geleceği gösteren bir tarih kitabı.
Dinlerin nasıl doğduğu, devletlerin nasıl kurulduğu, mikropların ve onlara bağlı hastalıkların nasıl oluştuğu, tarım ve hayvancılığın hayatımızdaki önemi, yazının neden icat edildiği, insanoğlunun teknolojiyi nasıl ve neden geliştirdiği, insanlık tarihinin temellerinin neler olduğu ayrıntılarıyla bu kitapta inceleniyor.
Ve tüm hikâye bundan 13.000 yıl önce Orta Doğu’da yaşayan bir insanın bir buğday tanesini toprağa ekmesiyle başlıyor.
“Sanatsal, bilgilendirici ve eğlenceli… Bir konunun daha önce akla hiç gelmemiş yönlerini aydınlatan bir pencere görmek gibisi yoktur ve Jared Diamond da tam olarak bunu yapmış.”
William H. McNeil, New York Review of Books
“Bu kitabın kapsamı ve açıklayıcı gücü inanılmaz.”
The New Yorker
“Tüfek, Mikrop ve Çelik’te açıkça görebiliyoruz ki, hiçbir bilim insanı sosyal meseleleri Jared Diamond kadar açıkça ve rahatlıkla anlatamıyor. Bu inanılmaz derecede başarılı kitapta biyoloji ve tarih bilimlerini birleştiren Jared Diamond insan durumunu hiç olmadığı kadar derinlemesine anlatıyor.”
Edward O. Wilson, Harvard Üniversitesi
“Sahip olanlar ve olmayanlardan oluşan dünyamızın nasıl oluştuğunu açıklayan nefes kesici bir kitap. Daha önce hiç bu kadar büyük bir uzmanlık ve şefkatle işlenmemiş bir konu.”
The Times
“Fevkalade ve ikna edici bir kitap. Kapsamı ise inanılmaz.”
Observer
“Bu kitap beni Orta Çağ savaşlarını araştıran bir tarihçiden insanlık tarihi öğrencisine dönüştürdü.”
Yuval Noah Harari
“İlgi çekici ve aşırı derecede önemli… Bu kitabın bir özetinin çıkarılması ona haksızlık olur.” David Brown
“En temel düzeyde insanlık tarihini merak eden herkesin ilgisini hak ediyor. Zirvede bir eser. Diamond insanlık tarihinin mantıklı ve kanıtlara dayanan bir öyküsünü yazmış.” Thomas M. Disch
Çöküş
Toplumlar Başarısızlığı Ya Da
Başarıyı Nasıl Seçerler?
Viraneye dönmüş Maya piramitlerinin mimarları nerede?
Paskalya Adası’nın terk edilmiş heykellerini yapanlara ne oldu?
Gökdelenlerimiz Angkor Vat’ın tapınakları misali yerle yeksan mı olacak?
Geleceği şekillendirmiş bazı toplumlar iflas ederken bazı toplumlar neden zenginleşti?
Yayımlandığı günden bu yana dünyada büyük ses getiren Tüfek, Mikrop ve Çelik’te Jared Diamond, Batı uygarlığının, dünyanın büyük bir kısmına hâkim olmasını sağlayan ayrıcalıkları ve teknolojiyi nasıl kazandığını incelemişti. Çöküş’te ise, madalyonun diğer yüzünü aydınlatıyor: Geçmişin büyük uygarlıklarından bazılarının yıkılmasına neden olan şey neydi? Yıkılan bu kadim uygarlıkların kaderlerinden neler öğrenebiliriz?
Çevreye verilen zarar, iklim değişikliği, küreselleşme, hızlı nüfus artışı ve politik çatışmalar, dünyanın dört bir yanındaki toplumların yok olmasına neden olan faktörlerdi ancak bu toplumlardan bazıları kendi çözümlerini yarattı. Bugün pek çok ülke benzer sorunlarla karşı karşıya. Çin ve Avustralya bu sorunlarla yenilikçi yollarla baş etmeye çalışırken Ruanda ve Haiti gibi ülkeler felaketlerin altından kalkamıyor.
Şaşırtıcı miktarda kaynaktan elde ettiği yeni kanıtları derleyip toplayıp bir yapbozun parçalarını bir araya getirir gibi işleyerek toplumların kendilerini yok etmeyi tercih etmelerinin nedenlerini sorgulayan Çöküş, atalarımızın mahrum olduğu bir şeyi; geçmişimizden nasıl yararlanabileceğimizi ve hayatta kalmak için neler yapabileceğimizi gözler önüne seriyor.
“Diamond, dünyanın en parlak beyinleri listesine girmeli…”
San Jose Mercury News
“Büyük bir kavrayışla hazırlanmış ve aynı derecede şevkle berrak bir şekilde yazılmış tumturaklı bir çalışma. Bu yüzden asrın çalışması olmayı hak ediyor…”
BusinessWeek
“Başucu kitabı niteliğinde… Çöküş, kendini çabuk toparlayabilen toplumların hünerli olduklarını, uzun dönemli planlama yapabildiklerini ve kalplerine yerleşmiş fakat nihai olarak yıkıcı olan değerlerini ve inançlarını terk edebildiklerini göstermektedir.”
Nature
“Diamond, geleceğe dair bir uyarı vermek için geçmişe ve bugüne bakıyor.”
Newsweek
“Tarih biliminin dolambaçlı yollarıyla doğa bilimlerinin kadim bilgisini eğlenceli bir düzyazıya dönüştüren Diamond, bize, geçmişi görmezden gelenlerin benzer şeyleri yaşamak zorunda olduklarını hatırlatıyor.”
People
“Aktüel gazeteciliğin kutsandığı bir dünyada, gazetecilerin sözde derinlemesine ele aldıkları olayları anlamlandırmak için düşüncesini farklı disiplinleri karşılaştırarak geliştiren Jared Diamond gibi yazarlara giderek daha fazla ihtiyaç duyuyoruz… Neyse ki Diamond gibiler hâlâ var…”
The Washington Post
“Olağanüstü bir bilgelik ve muazzam bir yaratıcılık… bugünün dijital kıyametini, uzak geçmişte açan tarım güneşiyle ilişkilendirebilme becerisine sahip ender bir çalışma.”
The New York Times Book Review
“Geleceğe emin adımlarla yürümek için yüzleşmesi gereken gerçekler karşısında hayal kırıklığına uğramaktan korkmayan herkes için temel bir okuma.”
Nature
“Bu kitabı okuyanlar, birinci sayfadan itibaren uzun ve dolambaçlı ama bir o kadar da etkileyici bir gezintiye çıkacaklarını hissediyorlar. Hiç kimse, Diamond’ın kronolojiden başka bir şey yapmadığını ve coğrafi olarak belli bir bölgeyle sınırlı kaldığını iddia edemez. Diamond… ekseriyetle bizzat gidip aylarca, hatta yıllarca kaldığı bölgelerden bahsetmiş, bu bölgelerin yapısını ve buralarda yaşayan toplumları anlatırken kişisel gözlemlerini kullanmış. İzlandalılar… gerçekle yüzleşmeyi ve doğal çevrenin sınırları içinde yaşamaya adapte olmayı öğrendiler. Jared Diamond, bize de aynısını yapmamızda yardımcı olacak bir kitap yazdı.”
Los Angeles Times
“Jared Diamond, Çöküş kitabıyla dünya uygarlıklarının çöküşünü tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor… Başarısızlığa uğrayan bu medeniyetlerin tecrübelerinden yararlanıp yararlanmamak gerektiğini merak eden her okur, bu kitabı elinden bırakamayacak. Çöküş’ü okuyan herkes, gezegenimizi kurtarmak için yapabileceklerimiz konusunda ikna olacaktır.”
The Boston Globe
“Tüfek, Mikrop ve Çelik ve Çöküş kitapları, birlikte, çağımızın parlak bir entelektüelinin başlattığı en önemli projelerden birini temsil ediyor. İkisi de fevkalade çalışmalar. Olağanüstü bir bilgelik ve muazzam bir yaratıcılık… İkisi de okunmalı… Literatürde bu denli net ve sistematik argümanların böylesine titizlikle inşa edildiğini görmek, umutları yeşertiyor.”
The New York Times
“Bu kitabı okuyun… Hayata başka türlü bakacaksınız…”
Scientific American
“Usta bir hikâye anlatıcısından, insanlığa dair kapsamlı bir anlatı…”
Daily Mail
“Sürükleyici, enfes, korkutucu.”
Observer
“Merak uyandıran, tutkularının peşinden giden bir kitap… Böyle bir kitabı sadece Diamond yazabilirdi.”
Economist
“Bu kitap da Diamond’ın diğer çalışmaları gibi etrafına ışık saçıyor.”
Sunday Times
Yükseliş
Krizdeki Uluslar İçin Dönüm Noktaları
Tüm dünyada büyük yankı uyandıran ve uluslararası çoksatanlar listesinde zirvedeki yerlerini koruyan Tüfek, Mikrop ve Çelik ile Çöküş kitaplarında Jared Diamond, medeniyetlerin yükselişlerine ve çöküşlerine yönelik kavrayışımızı altüst etmişti. Şimdi, bu anıtsal serinin üçüncü kitabında ise bazı ulusların, daha ziyade kişisel travma ile başa çıkmak için kullanılan bir yöntem olan tercihli değişimi uygulayarak krizlerin üstesinden nasıl başarılı bir şekilde geldiklerini açıklıyor.
Diamond, yakın geçmişe yaptığı bu sürükleyici yolculuğunda, altı ülkenin nasıl hayatta kaldığını karşılaştırmalı olarak ele alıyor: Tuğamiral Perry’nin donanmasının Japonya’nın dış dünyaya açılmasındaki etkisi neydi? Sovyetlerin Finlandiya’yı işgali nelere mal oldu? Şili’nin acımasız Pinochet rejimi nasıl bir tahribat yarattı? Endonezya’daki kanlı darbe ve karşı darbenin sonuçlarıyla nasıl yüzleşildi? İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya ve Avustralya nasıl bir dönüşüm sürecine girdi?
Muhtelif zamanlarda bu altı ülkenin beşinde bizzat yaşamış ve onların dillerini öğrenerek kültürlerine nüfuz etmiş olan Diamond, bu ulusların yürek sızlatan nev-i şahsına münhasır tarihlerini bizzat tespit ediyor. Bu uluslar; sorumluluk almak, acılarıyla yüzleşmek ve diğer ulusların deneyimlerinden yararlanmak gibi yöntemleri kullanarak farklı düzeylerde olsa da krizlerle başa çıkabildiler.
Gelmekte olanı gören Diamond, Birleşik Devletler’in, Japonya’nın ve dünyanın mevcut krizlerle başa çıkıp çıkamayacağını sorguluyor. Sahi, geçmişten ders alabilir miyiz?
Diamond’ın tüm kitaplarına derinlemesine damga vuran tarihe, coğrafyaya, biyolojiye ve antropolojiye bir de psikolojik boyut ekleyen Yükseliş, bütün ulusların ve bireylerin büyük zorluklara nasıl cevap vereceğini etkileyen faktörleri ortaya koyuyor. Sonuç mu? Kapsamlı ama kişisel deneyimlerin öne çıktığı bir destan…
“Ulusların krizlerle nasıl başa çıktığına dair merak uyandıran aydınlatıcı bir yolculuk… Bu yolculuğun mevcut küresel krizimizi bir bütün olarak ele almamıza yardımcı olabileceğini düşünüyorum.”
YUVAL NOAH HARARI
“İnanılmaz… Jared’in yazdığı her şeyin hayranıyım… Yükseliş de dünyamızın karşılaştığı sorunların üstesinden gelebileceğimize olan inancımı artırdı.”
BILL GATES
“Jared Diamond yine yaptı yapacağını: İnsanın destanında bir başka nükteli, özgün ve sürükleyici bölüm… Zor zamanlar geçiriyoruz ve Diamond hayati dersler vermeye devam ediyor…”
STEVEN PINKER
“Krizdeki ulusların toplumlarının krize nasıl tepki verdiğini ortaya koyan ve göz kamaştırıcı, dikkat çekici kişisel deneyimlerin hikâyesi olan Yükseliş, ulusların baskıya maruz kalıp büyük yıkımlar karşısında nasıl hayatta kalacaklarını daha fazla öğrenmeye zorlandığı bugün, bilhassa okunması gereken nadide bir eser. Hayır inanmıyorum; yoksa siz hâlâ okumadınız mı?”
PAUL EHRLICH
“Jared Diamond’ın her yeni kitabı, eşine az rastlanır hoş bir hediye olagelmiştir. Kitaplarının her birini, tek bir mozaiğin parçasıymışçasına okurum. Diamond’ın kitaplarının, yaşamak ayrıcalığına nail olduğumuz gezegenimizi derinlemesine incelememiz için ihtiyacımız olan kavrayışı ve açıklığı sağladığına inanırım. Bu nedenle her bir kitabının, bu büyüleyici mozaiğin parçalarını kenetleyen bir aurasının olduğunu söylemeliyim. Tüm bu olgular çerçevesinde değerlendirdiğimde Yükseliş, hem krize neden olan hem de ivedilikle buna direnç gösteren siyasal ve psikolojik güçlerin neler olabileceği, bireylerin ve ulusların nasıl olup da benzer travmaları yaşayabildiği ve yaşadığımız dünyanın geleceğiyle ilgili neler yapabileceğimiz konusunda çıkarılacak derslerle doludur. Diamond’ın dil öğrenmeye yönelik olağanüstü kabiliyeti; kişisel ve ulusal çok sayıda dramatik yükselişe bizzat tanıklık edecek zihinsel ve fiziksel olarak yoğun bir yolculuğa çıkmasına olanak tanırken, hayatı boyunca karşılaştığı kültürlere nüfuz etmesine ve onları yaşamasına da katkıda bulunmuştur. Deneyimlerini şefkatli bir yürekle, keskin bir gözle ve dikkat çekici bir kalemle tartması, Diamond’ı, tüm vicdani değerlerini ortaya koyan insanlığın zorluklara karşı verdiği mücadelenin usta bir gözlemcisi haline getirdi. Bu mahir ve zarif kitap için kendisine minnettarım.”
DIANE ACKERMAN
“Jared Diamond zamanımızın… hayır hayır tartışmasız tüm zamanların en derin düşünürlerinden ve en güvenilir yazarlarından biridir ve Yükseliş ile, ulusal krizlerin dünyanın dört bir yanına yayıldığı bir zamanda uluslardaki tarihsel krizleri analiz etme konusundaki önsezileriyle de bunu bir kez daha kanıtlamıştır. Yükseliş, yükseliş deneyimini yaşayan birçok ülkeyi bilen Diamond’ın okurlarla kendi krizlerini paylaştığı ve ulusların, bugün ya da gelecekte krizden çıkmasına yarayacak yönetsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak dersler çıkarabilecekleri kişisel bir eserdir. Hiçbir bilim insanı, edebiyat alanında Nobel Ödülü’nü kazanamadı. Jared Diamond ilk olmalı.”
MICHAEL SHERMER
“Cesur, kapsamlı ve özgün bir eser… Yükseliş, çok önemli ve çetin sorulara yanıtlar arıyor. Bunu yaparken birçok yazarın tersine okuru sürekli canlı tutmayı başarıyor… Diamond bizi dünyamızı düşünmeye davet ediyor.”
VERNON BOGDANOR, THE SUNDAY TELEGRAPH
“Jared Diamond, karşılaştırmalı tarih alanında tartışmasız bir dünya yıldızı… Britanya, diğer ulusların krizlerle nasıl başa çıktığını bu kitaptan öğrendi…”
ANDREW MARR, THE TIMES
“Diamond çok iyi yazıyor… disiplinler arası perspektifi ve dile olan hâkimiyeti o denli mükemmel ki bize anlattığı hemen her şey son derece berrak.”
DOUGLAS MURRAY, THE EVENING STANDARD
“Diamond, şık harmaniyesiyle âdeta modern zaman peygamberi gibi tarihin dehlizlerinde geziniyor ve Tanrı’nın buyruğunu bize iletiyor…”
COLIN KIDD, THE GUARDIAN
“Büyüleyici bir dünya yolculuğu…”
TELEGRAPH
“Uçurumun kıyısına gelmiş bir dünya hakkında derin bir tefekkür… Yükseliş mutlaka okunmalı.”
ECONOMIST
“İkna edici… geleneksel bilgeliğe karşı güçlü bir meydan okuma…”
BLOOMBERG
“Diamond’ın anlatımındaki fazilet hemen göze çarpıyor… Bu fazilet, deneyimli bir gözlemcinin, bizi dünya genelinde bir gezintiye çıkarıp yedi ülkedeki büyüleyici anlara götürecek daha büyük gerçekleri ortaya çıkaran küçük detaylar için esrarengiz bir göze sahip olmasına izin veriyor.”
MOISÉS NAÍM, THE WASHINGTON POST
“Tarihin derinliklerinde bir gezintiye çıkmak için okudum Yükseliş’i. Diamond gittikçe kötüleşen dünyanın rotasına döndürülebileceğini son derece net örneklerle ortaya koyuyor.”
RICHARD RHODES, NATURE