Muhayyelat Üzerine Bir İnceleme

Şimdi Giritli Aziz Efendi’nin rûhuBerlin İslâm mezarlığından,Der ki: Her Türk Benim kitabımdan bir Cevat’tır.Çünkü, her Türk kendi yüreğineAcılar dokuyan bir tezgâhtır.Bizler birer Sadullah Paşa’yız yurtdışında…(…)Hüsrev HatemiBir yanıyla klâsik hikâye geleneğini devam ettiren, bir yanıyla da modern hikâye ve romancılığımızın başlangıç noktasında duran Muhayyelât, bugün bile zevkle okunan bir eserdir.Beşir Ayvazoğlu(Ahmet Midhat Efendi’nin) Çengi romanında dil ve anlatım olarak Giritli Aziz Efendi’nin yazdığı ve son devir Osmanlı aydınlarının çok okuduğu Muhayyelât’tan yola çıkılmıştır.Mustafa Miyasoğlu(Muhayyelât), Tanzimat devrinde olduğu gibi sonraki devirlerde de sanatkârlarımıza “ilham kaynağı” olmaya devam etmiştir.İskender Pala